PageRank là gì? Tìm hiểu về chỉ số huyền thoại trong SEO

Nếu bạn từng bước chân vào thế giới SEO từ thời “cổ điển” (khoảng 2005 – 2012), chắc hẳn sẽ nghe nhắc đến PageRank nhiều như nghe tên Cristiano Ronaldo trong bóng đá. Đây là chỉ số từng được Google xem như “cây thước vàng” để đánh giá uy tín của một website.

Ngày nay, PageRank không còn được công khai hiển thị như trước, nhưng khái niệm này vẫn là nền tảng quan trọng để hiểu về SEO Offpage, đặc biệt là cách Google nhìn nhận backlink. Nói cách khác, nếu không hiểu PageRank, bạn sẽ khó nắm bắt tư duy SEO giai đoạn đầu và cả cách Google đã phát triển để tránh bị thao túng.

Trong bài viết này, Guestpost.vn sẽ cùng bạn đi sâu vào:

PageRank là gì và lịch sử hình thành.
Cách tính PageRank cơ bản và ý nghĩa của nó.
PageRank ảnh hưởng thế nào đến SEO.
Vì sao ngày nay Google ít công khai PageRank nhưng bạn vẫn nên hiểu.
Những bài học thực tế từ PageRank để áp dụng trong SEO hiện đại.

PageRank là gì?

PageRank, viết tắt là PR, là một hệ thống xếp hạng trang web do Larry Page và Sergey Brin (hai nhà sáng lập Google) phát triển tại Đại học Stanford vào cuối những năm 1990. Tên gọi “PageRank” vừa là “xếp hạng trang”, vừa là cách chơi chữ theo tên của Larry Page.

Nói một cách đơn giản, PageRank đánh giá mức độ quan trọng của một website dựa trên số lượng và chất lượng liên kết (backlink) trỏ đến nó.

Ví dụ:

Nếu website A được nhiều website uy tín (báo lớn, blog chất lượng) trỏ link, thì PageRank của A cao.
Nếu website B chỉ có vài link từ những site “vô danh tiểu tốt”, thì PR thấp.

Hãy hình dung mỗi backlink giống như một phiếu bầu. Nhưng không phải phiếu nào cũng giá trị ngang nhau. Một phiếu từ “ông lớn” như Wikipedia sẽ nặng ký hơn 100 phiếu từ các blog nhỏ.

Cách Google từng hiển thị PageRank

Trong thời kỳ hoàng kim, PageRank được hiển thị công khai trên Google Toolbar dưới dạng thang điểm từ 0 đến 10.

PR 0: Website mới, chưa có backlink.
PR 1 – 3: Các blog nhỏ, site cá nhân.
PR 4 – 6: Các website có uy tín trung bình đến khá.
PR 7 – 9: Các website rất mạnh, thường là thương hiệu lớn, báo chí, tổ chức quốc tế.
PR 10: Đỉnh cao, cực hiếm (ví dụ Google.com thời đó).

Đây chính là lý do SEOer thời xưa “phát cuồng” đi săn backlink từ những site có PR cao, coi đó là bảo chứng uy tín.

Công thức tính PageRank cơ bản

Thực tế, công thức PageRank đầy đủ rất phức tạp. Nhưng có thể hiểu đơn giản như sau:

PR(A) = (1-d) + d * (PR(T1)/C(T1) + … + PR(Tn)/C(Tn))

Trong đó:

PR(A): PageRank của trang A.
T1…Tn: Các trang trỏ link đến A.
C(T): Số lượng outbound link trên trang T.
d: Hệ số giảm (thường lấy 0.85).

Nói dễ hiểu: Giá trị PR của một trang được chia cho số link mà nó trỏ đi. Nghĩa là nếu một website mạnh nhưng trỏ ra quá nhiều link, “sức mạnh” chia nhỏ, backlink trỏ về bạn sẽ yếu hơn.

Ví dụ đời thường: Hãy tưởng tượng bạn được một giáo sư nổi tiếng giới thiệu (backlink). Nếu giáo sư đó chỉ giới thiệu 1 học trò duy nhất (ít outbound link), bạn sẽ cực kỳ nổi bật. Nhưng nếu ông ấy giới thiệu 100 học trò cùng lúc, “giá trị lời giới thiệu” cho bạn sẽ loãng đi.

PageRank ảnh hưởng đến SEO thế nào?

Thời kỳ đầu: Yếu tố then chốt

Google dùng PageRank như thước đo quan trọng nhất để xếp hạng.
Ai có nhiều backlink (nhất là từ site PR cao) thì gần như chắc chắn leo top.

Sau này: Chỉ còn là một yếu tố

Các SEOer nhanh chóng “hack” PageRank bằng cách mua bán link, xây dựng hệ thống site vệ tinh (PBN).
Google buộc phải thay đổi, bổ sung hàng trăm yếu tố khác (nội dung, UX, tốc độ, RankBrain…) để tránh bị thao túng.
PageRank vẫn tồn tại trong thuật toán, nhưng chỉ là một phần trong bức tranh lớn.

Ví dụ: Bạn có thể mua link để tăng PR, nhưng nếu nội dung website rác, tốc độ chậm, người dùng thoát nhanh, thì Google cũng không xếp hạng cao.

Backlink dofollow và nofollow trong PageRank

Một điểm cần lưu ý: PageRank chỉ truyền qua dofollow link.

Dofollow: Google bot đi theo, truyền sức mạnh.
Nofollow: Bot không đi theo, không truyền PR (nhưng vẫn có thể mang lại traffic).

Ví dụ: Bạn đặt link ở bình luận Facebook (nofollow), Google không cộng PR cho bạn, nhưng người đọc click vào thì vẫn có khách truy cập. Nghĩa là nofollow vẫn có giá trị gián tiếp.

PageRank và nỗi sợ “mất PR” khi outbound link

Một số SEOer sợ đặt link ra ngoài vì nghĩ “chảy máu PageRank”. Nhưng thực tế, outbound link đến nguồn uy tín lại giúp Google đánh giá website của bạn đáng tin cậy hơn.

Ví dụ: Bạn viết bài về sức khỏe và dẫn nguồn từ WHO hoặc Bộ Y tế, Google sẽ tin nội dung của bạn hơn là bài viết không có dẫn chứng.

Đây cũng là lý do tại sao Guestpost.vn khi chia sẻ nội dung vẫn sẵn sàng đặt backlink dofollow đến nguồn gốc, thay vì giữ khư khư.

PageRank ngày nay còn quan trọng không?

Câu trả lời: Có, nhưng không còn “tối thượng”.

Google đã ngừng công khai chỉ số PageRank từ năm 2016, nhưng trong lõi thuật toán, khái niệm này vẫn tồn tại dưới hình thức cải tiến.

Ngày nay, PR chỉ là một trong hàng trăm yếu tố xếp hạng, bao gồm:

Nội dung chất lượng (Content is King).
Trải nghiệm người dùng (UX, tốc độ, mobile-friendly).
Ý định tìm kiếm (Search Intent).
Các tín hiệu thương hiệu (Brand Mentions, Entity SEO).

Nói cách khác: PageRank giống như một ông vua đã thoái vị, nhưng di sản thì vẫn còn.

Bài học từ PageRank cho SEO hiện đại

Backlink vẫn quan trọng: Không thể phủ nhận liên kết chất lượng là xương sống của SEO.
Chất lượng hơn số lượng: Một backlink từ site uy tín mạnh hơn cả trăm link spam.
Đa dạng nguồn link: Không phụ thuộc vào một vài site, hãy xây dựng mạng lưới tự nhiên.
Outbound link đúng chỗ: Đặt liên kết ra ngoài có chọn lọc giúp tăng uy tín.
Không mù quáng chạy theo PR: Hãy coi PageRank chỉ là nền tảng, còn SEO ngày nay cần toàn diện.

Công cụ kiểm tra PageRank trước đây

SeoQuake: Tiện ích phổ biến trên Chrome và Firefox.
Toolbar của Google (giờ đã khai tử).

Hiện nay, để thay thế, bạn có thể dùng:

Ahrefs (DR, UR).
Moz (DA, PA).
Majestic (TF, CF).

Các chỉ số này không phải PageRank thật, nhưng mô phỏng gần đúng độ uy tín website.

Kết luận

PageRank là khái niệm mang tính lịch sử trong SEO, từng là “thước đo quyền lực” giúp Google thống trị thị trường tìm kiếm. Dù ngày nay nó không còn được công khai và đã nhường chỗ cho hàng loạt yếu tố khác, nhưng hiểu về PageRank vẫn giúp bạn nắm rõ gốc rễ của SEO Offpage, đặc biệt là cách Google đánh giá backlink chất lượng.

Guestpost.vn tin rằng: để làm SEO bền vững, hãy coi PageRank như nền móng – còn ngôi nhà phải được xây bằng nội dung giá trị, trải nghiệm người dùng, và sự tin tưởng của thương hiệu.